Gastles Torenvalk op CBS De Rank in Westzaan

In groep 5/6 van CBS De Rank in Westzaan werd in 2015 door een van de leerlingen een spreekbeurt gehouden over roofvogels. Bij een van de leerlingen van deze groep staat thuis op het land een torenvalkkast waarin dit jaar een broedsel aanwezig is. Zodoende werd ik benaderd door eigenaar Annelies met het verzoek of ik het leuk zou vinden om samen met de kinderen een middag aandacht te besteden aan deze mooie roofvogel. Het zou dan leuk zijn om, naast een korte les in de klas, de leerlingen aanwezig te laten zijn bij het ringen van de valkjes en zo bij te dragen aan de natuureducatie van de kinderen.

Vliegvlug
Bij mijzelf en de andere leden van onze werkgroep staat educatie hoog in het vaandel. Ik was dan ook direct voor dit idee te porren. Dinsdag 28 juni was het dan zover. Samen met Anita ging ik naar het betreffende adres. In de voorfase hadden we zes eitjes gezien en later met de spiegelstok telden we vijf jongen. We hadden het ringen daarvan even uitgesteld vanwege de les op school. Daardoor bestond de kans dat de jongen deze dag, zoals wij dat noemen,” op uitvliegen staan”. Ze blijven namelijk ongeveer vier weken op het nest en zijn dan vliegvlug. Bij het naderen van de kast door mensen bestaat dan de kans dat ze eruit springen.

Pizzadozen
Om te voorkomen dat dit zou gebeuren als de kinderen erbij zouden zijn, controleerden we voorafgaand aan de les de grootte van de vogels. En inderdaad bleek mijn inschatting uit te komen: maar liefst 6 grote jongen zaten tegen de achterzijde van de kast. Dat betekende dat we bij het pakken van de jonge valkjes de ingang van de kast goed dicht moesten houden. We hadden daarvoor helaas alleen geen geschikt materiaal bij ons... Gelukkig zijn we creatief en zo maakten we van 2 lege pizzadozen uit de papierbak en onze spiegelstok een constructie waarmee we de kast konden afdekken (foto).

Vol aandacht
Samen met Annelies werden Anita en ik om 13.00 uur op school verwelkomd door een enthousiaste klas en een even enthousiaste juf Ineke. Op internet had ik een site gevonden met duidelijke informatie over de torenvalk. Die zetten we op het digitale schoolboord en zo konden we aan de hand van beelden het verschil laten zien tussen man en vrouw torenvalk. De leerlingen luisterden aandachtig en stelden veel goede vragen. Het viel ons op dat de vragen, zonder uitzondering, allemaal hout sneden! Het bleek dat veel kinderen al eens een torenvalk hadden gezien in hun landelijke woonomgeving en ze wisten er ook nog wat vanaf.

Rust
Na de korte les liepen we samen vanaf school naar het adres waar de kast staat. Samen met juf Ineke en Annelies hadden we vooraf in de klas duidelijke afspraken gemaakt met de kinderen over wat wel en niet toegestaan was ter plekke. Het welzijn van de valken stond uiteraard voorop en dat betekende dat er rust voor de vogels tijdens het ringen moest zijn.
Om dat te bereiken hebben Anita en ik eerst met hulp van Annelies de valkjes uit de nestkast gehaald. Ondertussen konden de kinderen zich uitleven op de trampoline en ander speeltuig dat in de tuin aanwezig was. Dat pakte prima uit, want ondertussen volgden ze belangstellend op afstand onze handelingen op de ladder. Bij terugkomst werden we met heel wat vragen bestookt.

Groepsgewijs
Vervolgens hebben we de klas (28 kinderen) in zes kleine groepjes verdeeld. Elk groepje mocht om beurten bij het ringen van 1 van de 6 torenvalkjes aan tafel komen zitten. Dat gaf rust voor de beestjes. Belangrijk, want hun belang houden we bij elke ringsessie goed in het oog. En zo konden de kinderen  alles goed zien en vragen stellen. De anderen konden dan rustig blijven spelen op afstand van de tuintafel, waarop wij aan het ringen waren.
Juf Ineke maakte een foto van elk groepje met het geringde valkje voor de website van de school, terwijl Annelies foto’s maakte van onze activiteiten. Nadat alle groepen aan de beurt waren geweest, hebben we de beestjes weer in de kast terug gezet. Daar zullen ze nog ongeveer 1 weekje in verblijven. Ze zijn dan groot genoeg om op eigen vleugels de wijde wereld te verkennen.
Enthousiast werden we door de kinderen uitgezwaaid, terwijl ze nog even naar school moesten om de dag af te sluiten. Wij weten zeker dat ze over deze middag enthousiaste verhalen hebben verteld die avond thuis aan tafel!

Bewustwording
Uit de reacties van zowel de kinderen als van juf Ineke maakten we op dat dit zeker voor herhaling vatbaar is. Kinderen worden zich op deze manier bewuster van de omgeving waarin ze leven en het moois dat daarin is te zien. Als dat tot gevolg heeft dat ze daardoor voorzichtiger met onze kwetsbare omgeving omgaan, hebben wij ons doel bereikt.
De gastvrijheid van ouder Annelies, die aan de kinderen ook nog water en een ijsje uitdeelde, heeft ons een warm gevoel gegeven. Dankjewel en complimenten Annelies! Ook Anita en ik hebben deze middag als erg leuk en waardevol ervaren. We zien uit naar de volgende les om zo onze kennis en liefde voor roofvogels en uilen aan de jonge generatie door te kunnen geven!

Rein Beentjes/ Anita van Dort