Vogelbeschermingswacht Zaanstreek
Werkgroep Roofvogels en Uilen

Seizoenverslag 2015 Werkgroep Roofvogels en Uilen (WRU)

De vaste lezers van de site en de Kieft en de geïnteresseerden in Roofvogels- en Uilen, zullen zich zeker nog de euforie van vorig jaar herinneren, waarin we verkeerden vanwege de bijzondere broedresultaten, vooral van de muizeneters. De enorme hausse aan deze knaagdieren resulteerden in 2014 in grote aantallen jongen bij Kerkuil, Torenvalk en Ransuil, maar ook aan een hausse aan andere muizeneters, zoals hermelijnen. Omdat er dit jaar veel minder muizen zijn dan vorig jaar, maakt dat het moeilijker voor onze vogels om voldoende voedsel te vinden. Dat elk jaar zijn eigen “gedrag” voor wat betreft het weer kent, is ons duidelijk. Het voorjaar van 2015 was lang koud, waardoor de vogels laat aan het paargedrag en nesteldrang toekwamen. Als ze al een nest wisten te realiseren, mislukten ook nog eens relatief veel broedsels, enerzijds vanwege de kou en vocht, anderzijds door steeds toenemende predatie. Al met al kregen wij als werkgroep het idee dat 2015 een “rampjaar” zou worden.

Uitgevlogen jonge roofvogels 2011-2015

Als we echter de cijfers zien en deze vergelijken met niet allen het topjaar 2014, maar juist met de jaren daarvoor, dan zien we wel degelijk dat ons werk resulteert in een steeds groter aantal waargenomen en geringe jonge vogels. Dat stemt tot tevredenheid, maar ja, je wilt altijd meer…..

Het meest opvallend is het bijna ontbreken va de Ransuil in ons verslag van dit jaar. Ze waren niet te vinden. Ook op plekken, waarvan ik weet dat ze er al jaren achtereen broeden, was geen activiteit waar te nemen. In totaal slechts 2 waargenomen jongen is bijna ramzalig te noemen. Oorzaak is volledig onbekend. Wel is bekend dat de Ransuil, net als de Velduil, een zwerfuil is en opduikt waar voldoende muizen zijn.. De Steenuil liet bij monde van Ron Gans aan het begin van het seizoen vermoeden dat 2015 wel eens het beste jaar ooit zou worden. Op de top werden 8 broedsels gemeld. Door slechte voedselomstandigheden - de droogte- waardoor weinig wormen en ander klein voedsel werd waargenomen, mislukten broedsels en werden slechts 17 jongen grootgebracht, waardoor de stijgende lijn van de afgelopen jaren, weer terugviel naar het niveau van 2011. Bijzonder is wel dat voor de Steenuil erg grote of ongebruikelijke prooien zijn aangetroffen zoals: mussen, lijsters, oeverloper en bokjes (de vogelsoort wel te verstaan….). Ook dat wijst weer op weinig muizen. Van de muizeneters wist de Torenvalk zich opmerkelijk te handhaven. Bijna eenzelfde resultaat als in 2014 mag een prestatie van formaat heten, hoewel de eerlijkheid gebiedt te zeggen, dat eind 2014 enkele kasten zijn bijgeplaatst in ons werkgebied. Maar toch. Het viel dit jaar op dat de torenvalken zeer verspreid in de tijd broedden. De eersten begonnen al in april, terwijl de anderen pas eind mei/begin juni begonnen. Een zeer opvallend feit, omdat deze soort bijna altijd ongeveer tegelijkertijd hun broedsel aanvangen.

Dat deze valkensoort als een van de felste vogels van ons land wordt gezien, heeft Michiel Kok ervaren. Terwijl hij jongen uit de kast haalde, werd hij letterlijk aangevallen door de man Torenvalk. We kunnen de klauwafdrukken op het hoofd van Michiel niet meer laten zien, maar hij heeft het wel degelijk gevoeld. Wat een dappere vogel! De Kerkuil levert behoorlijk in ten opzichte van 2014 en is meer dan gehalveerd. En dan mogen we in onze omgeving nog niet mopperen. De broedsels die we vonden, werden grootgebracht. Uit het oosten van ons land bereikte ons het bericht dat de jongen dood in de kast werden gevonden bij gebrek aan muizen. Waarschijnlijk (maar dat is mijn persoonlijke mening) hebben we geluk dat we hier in een relatief nat bodemgebied (veen) wonen en de droogte ons daarom minder parten speelde. Ik baseer dat mede op het feit dat de helft van de 40 jongen uit Assendelft afkomstig zijn. De Buizerd wist zich qua aantal jongen goed te handhaven, maar in sommige gebieden in de Zaanstreek is het aantal gevonden nesten gehalveerd. Dat de Havik zich zoetjesaan steeds meer in verstedelijk gebied vestigt, is de afgelopen jaren duidelijk. Het aantal jongen van dit jaar geeft ons hierin een duidelijke bevestiging. Ook de Sperwer heeft zich goed gehandhaafd, zeker als je dit vergelijkt met 2013 en eerder. Er werd zelfs door Jos Blakenburg een broedsel van 5 jongen geringd. De Bruine Kiekendief laat een bijzondere ontwikkeling zien. Deze vogel is moeilijk te vinden en vereist van alle door ons gemonitorde vogels de meeste tijd qua observeren van de broedplaats. Van de genoemde vogels konden er 16 worden geringd; de overige zijn wel als jongen waargenomen, maar waren gevlogen voordat we ze van een ring konden voorzien. Het resultaat van de Slechtvalk betreft de vogels op de Toren in Wormer. We proberen door middel van het plaatsen van meerdere kasten in ons werkgebied het aantal territoria uit te breiden, maar dat is nog niet gelukt. Wel werden bij een van de kasten twee slechtvalken waargenomen.

Al met al is dus ook 2015 weer een jaar geworden, waar we nog over kunnen napraten om de mogelijke oorzaken te achterhalen, hoewel ik me er terdege van bewust ben, dat dat niet in alle gevallen zal lukken. Als zaken gaan, zoals voorgenomen, zal ons werkgroep lid Jurrian Boutsma een film maken over het broedseizoen 2015. Het is zeker de moeite waard (ook als de film later pas klaar is) ons te volgen via onze website: www.kiekenkaike.nl

Op deze site kunt u kennis nemen van interessante nieuwtjes over roofvogels en uilen, alsmede van belevenissen van onze werkgroepsleden.

Oproep: meld ons a.u.b. elk vermoed of zeker broedgeval van uil of roofvogel in uw omgeving. Op onze site staat een link, die u hiervoor kunt gebruiken.

Ik wens u en ons allen weer mooie vogelwaarnemingen toe!

Namens de Werkgroep Roofvogels en Uilen                                                                      
Rein Beentjes

Foto's van een ringsessie met 4 jonge kerkuilen!

Foto's © Larry Kef.