Onze werkgroep spant zich al jaren in om de aantallen en het broedsucces van vele soorten roofvogels en uilen in de Zaanstreek “op te krikken”. Via monitoring en het ringen en registreren van de jongen krijgen we een goed inzicht in de toe- dan wel afname van de diverse soorten door de jaren heen. Uit de verzamelde gegevens blijkt dat veel vogels een lage gemiddelde leeftijd behalen. Veel jongen overlijden in het eerste of tweede kalenderjaar. De oorzaken van de vroege sterfte zijn divers:
- de jongen leren niet om goed te jagen;
- slechte weersomstandigheden;
- predatie door andere vogels en dieren;
- het verkeer
Vooral het steeds drukker wordende verkeer blijkt veel slachtoffers onder roofvogels en uilen te veroorzaken. Vooral de kerkuil is een bijzonder kwetsbare soort. Kerkuilen fourageren graag in bermen langs de weg. Deze bermen zijn vaak bloemrijk en vormen een aantrekkelijke biotoop voor muizen, het belangrijkste voedsel van de kerkuil.
Dierecoloog Jasja Dekker was afgelopen te gast bij onze werkgroep en praatte ons bij over zijn onderzoek naar kerkuilen. Daarbij kwamen ook de belangrijkste doodsoorzaken ter sprake. Jasja heeft onderzocht hoe de hoge sterfte van de uilen door verkeersongelukken terug gedrongen kan worden.
De kerkuilen gaan tijdens hun jacht in de berm graag op de hectometerpaaltjes langs de weg zitten. Vanuit deze lage zitpositie speurt de kerkuil de omgeving af om een muisje te verschalken. Dit is echter een gevaarlijke plek voor de vogels. Een voorbijrazende auto, en zeker een vrachtauto, “zuigt” als het ware de lichte kerkuil (350 gram) naar zich toe en de vogel wordt gedood.
Ook als de uil opvliegt, levert dit gevaar op bij een weg. Als de kerkuil een prooi ziet aan de overkant van de weg, vliegt deze laag, op slechts zo’n anderhalve meter boven de grond, de weg over. Een aankomende auto kan dan vaak niet worden ontweken en de uil sneuvelt in het verkeer.
Uit het onderzoek van Jasja is gebleken dat door het weghalen van de lage hectometerpaaltjes langs de weg of door een “roller” te plaatsen op de bovenkant uilen minder slachtoffer vallen onder de kerkuilen. Ook het aanbieden van een hogere zitplek in de berm heeft een positief effect op de sterftecijfers. Op plaatsen waar dit is gedaan, worden minder dode uilen langs de weg gevonden. Als deze beschermingsmaatregelen wegvallen zie je direct weer een toename van de ongevallen bij de kerkuilen.
De provincie Noord-Holland bekijkt nu samen met Jasja of of we hier ook dergelijke maatregelen langs de rijks- en provinciale wegen kunnen nemen. Een prima initiatief dat onze werkgroep volledig ondersteunt en waar we als werkgroep graag onze medewerking aan verlenen.
Het Noordhollands Dagblad besteedde eind 2017 aandacht aan het onderzoek van Jasja Dekker in het navolgende artikel Kerkuil komt vaak om in het verkeer