KATWIJKS NIEUWS
Grieperige roofvogel wacht tevergeefs op dierenarts
Weersomstandigheden bepalen snelheid migratie roofvogel
7 augustus 2014
Onderzoekers van het UvA Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) hebben de invloed van wind en thermiek op de vliegsnelheid van migrerende roofvogels bepaald. Op basis van migratieroutes van roofvogels tussen Europa en Afrika zijn patronen in vliegsnelheid en timing ontdekt, factoren die bepalend zijn voor broedsucces. De resultaten van het onderzoek zijn 1 augustus 2014 open-access gepubliceerd in het 'Journal of Avian Biology'.
Met de wind mee
Grote vogels zoals roofvogels maken graag gebruik van thermiek (verticale beweging van lucht door temperatuurverschillen) om zo weinig mogelijk energie te verspillen tijdens hun marathonvluchten tussen Europa en Afrika. Omdat de vogels zich regelmatig passief laten stijgen op warme lucht drijven ze echter ook makkelijk met de wind mee van hun koers af. IBED-onderzoeker Wouter Vansteelant combineerde vliegroutes van roofvogels (met GPS-rugzakjes) met globale weermodellen om de relatieve invloed van zowel wind als thermiek op de vliegsnelheid en dagelijkse trekafstand van roofvogels te berekenen. Naast thermiek bleek vooral de kracht van de wind ten opzichte van de gevlogen routes van groot belang voor de vliegsnelheid, en dus ook de totale duur van de migratie. De invloed van weer onderweg verklaarde ook verschillen in vliegsnelheid tussen seizoenen en verschillende biogeografische regio´s die meestal worden toegeschreven aan veranderingen in vlieggedrag.
UvA-Bits
Soortgelijke invloeden door weer op trekvogels waren al langer bekend dankzij veldwaarnemingen van roofvogels rond de Middellandse Zee en in de Verenigde Staten. Om te achterhalen hoe consistent deze invloeden plaatsvinden langs volledige trekroutes moet men echter individuele vogels het gehele jaar door en op fijne schaal kunnen volgen. Dit werd vanaf 2008 technisch mogelijk dankzij de ontwikkeling van het UvA-Bird Tracking System (www.uva-bits.nl). Onderzoekers van de UvA hebben samen met Stichting Boomtop en Werkgroep Grauwe Kiekendief tussen 2008 en 2011 een twintigtal Wespendieven en Kiekendieven van UvA-BiTS GPS-rugzakjes voorzien waarmee volledige migraties op een resolutie van maximaal 1 uur konden worden vastgelegd.
Publicatiegegevens
Vansteelant, W. M. G., Bouten, W., Klaassen, R. H. G., Koks, B. J., Schlaich, A. E., van Diermen, J., van Loon, E. E. and Shamoun-Baranes, J. (2014), Regional and seasonal flight speeds of soaring migrants and the role of weather conditions at hourly and daily scales. Journal of Avian Biology. doi: 10.1111/jav.00457
Gepubliceerd door Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica
Wouter Vansteelant met wespendief
Lokale dierenpartij wil einde roofvogelshows Archeon
Wil Zandvliet, van de Partij voor de Dieren in Zuid-Holland, roept geschiendenispark Archeon op te stoppen met roofvogelshows. Hij is 'verbijsterd', schrijft hij aan het Alphens Nieuwsblad.
"Roofvogels in gevangenschap kunnen hun natuurlijke gedrag niet vertonen. Ze krijgen nauwelijks de kans om te vliegen, mogen niet op eigen prooien jagen en hebben niet de vrijheid om een nest te bouwen en hun jongen groot te brengen."
"Voor het grootste deel van de tijd zitten ze in een te klein hok of met een kort touw vast aan een blok. Nachtvogels, zoals uilen, moeten overdag in het volle zonlicht optreden."
Weinig informatief
"Shows met roofvogels en uilen worden meestal gehouden onder het mom van educatie, maar in veel gevallen komen de toeschouwers niet veel te weten over de leefwijze van roofvogels in het wild."
"Daarbij past het karakter van de shows niet bij voorlichting over deze dieren. Tijdens de shows moeten de vogels kunstjes doen in een onnatuurlijke omgeving te midden van een mensenmassa die de vogels kan aanraken en aaien."
Geen huisdieren
"Roofvogelshows bevorderen bovendien de wens tot het houden van een roofvogel of uil als huisdier. Dit aanbod wordt deels gevoed met in gevangenschap gefokte vogels, maar ook door eieren en nestjongen die uit nesten in het wild worden geroofd."
"Daarnaast komt het geregeld voor dat vogels ontsnappen tijdens roofvogelshows. Ze kunnen in het wild broedende vogels verstoren en brengen vreemd DNA en ziektes in de Nederlandse natuur."
Biodiversiteit centraal op 8ste Noord-Hollandse Natuurdag
Alle natuurliefhebbers zijn welkom op de 8ste Noord-Hollandse Natuurdag die op zaterdag 22 november 2014 gehouden wordt in de Aristozalen tegenover Station Sloterdijk in Amsterdam. De biodiversiteit in onze provincie staat centraal en komt uitvoerig aan bod bij twaalf lezingen van professionals en vrijwillige natuuronderzoekers. Landschap Noord-Holland en de POFF (Provinciale Organisaties Flora en Fauna) presenteren bovendien twee nieuwe atlassen: één van de zoogdieren en één van de flora.
Hoe staat het met de natuur in Noord-Holland?
Biodiversiteit, de verscheidenheid aan levensvormen, neemt in grote delen van Noord-Holland nog steeds af. Hoe het staat met de biodiversiteit in Noord-Holland, komt tijdens de Natuurdag uitvoerig aan bod. Er zijn lezingen over de veranderingen bij de zoogdieren en de flora, de groei van de ganzenpopulaties, de invloed van exoten op de visstand. Verder komen pioniers van het natuuronderzoek in de stad en in de duinen komen aan het woord. Uiteraard worden de Noordzee en het IJsselmeer niet vergeten met lezingen over zwarte zee-eenden en visdieven en spiering. De afsluiting is net als andere jaren met beelden, dit keer met verrassende filmpjes van verborgen camera’s in de natuur.
Twee nieuwe atlassen: flora en zoogdieren
De langverwachte Noord-Hollandse zoogdieratlas is klaar en een prachtig boek geworden. De spectaculaire opkomst van boommarter en huisspitsmuis staan er bijvoorbeeld in beschreven. En de opmerkelijke vondst van de 11de vleermuissoort in Noord-Holland. Ook in de nieuwe flora-atlas veel nieuwe wetenswaardigheden, bijvoorbeeld dat de zoetwaterplanten langzaam de provincie veroveren en dat de brakwaterplanten verdwijnen. Tegelijkertijd verschijnen er langs de snelwegen zouttolerante planten. De atlassen worden overhandigd aan gedeputeerde Jaap Bond die verantwoordelijk is voor het natuurbeleid én de biodiversiteit in Noord-Holland. Daarna zijn de boeken te koop voor de voorintekenprijs. Ook de eerder uitgegeven atlassen zijn bijna allemaal nog verkrijgbaar.
Wandelgangen vol met kramen
In de wandelgangen presenteren veel bedrijven en natuurorganisaties zich. Ze bieden naast informatie ook tweedehands natuurboeken, nestkasten en onderkomens voor tuindieren, verrekijkers, fototoestellen en nog veel meer. Neem wel contant geld mee, want pinnen is er niet mogelijk. Er zijn drankjes en broodjes te koop bij Aristo.
Nadere informatie
De toegang is gratis en de dag duurt van 10.00 uur tot 16.00 uur. Het pand van Aristo Amsterdam staat tegenover Station Amsterdam Sloterdijk. Vanaf dit station is het 2 minuten lopen. Het navigatieadres is Tempelhofstraat 2, 1043 EC, Amsterdam. Kijk voor informatie over het programma op www.landschapnoordholland.nl/natuurdag.
Organisatie
De POFF (Provinciale Organisaties Flora en Fauna) en Landschap Noord-Holland organiseren de dag, de Nationale Postcode Loterij maakt het financieel mogelijk. In de POFF werken de volgende Noord-Hollandse clubs samen: alle Vogelwerkgroepen verenigd in SVN, NOZOS, Vlinderstichting, RAVON, Floron, KNNV, de vrijwillige weidevogelgroepen van Landschap Noord-Holland en de Vrijwilligersraad van de Agrarische Natuurvereniging Water, Land & Dijken.
www.landschapnoordholland.nl
www.tussenduinendijk.nl
Zondag is geen gemiddelde dag dat je even een ronde Kerkuilenkasten gaat doen, maar vandaag moest het even omdat de zaterdag vol zat met andere zaken. Michiel en Jos deden bij mij (Rein) thuis eerst even een rondje koffie, waarna we naar Zaandam togen, omdat daar een tweede broedsel van een paar kerkuilen in 2014 was gemeld. We werden verrast door 7 jonge uilen, waarvan de oudste ongeveer 3 weken oud was, plus nog 2 eieren. Wederom een groot broedsel dus. Het eerste broedsel op dit adres bracht namelijk ook 7 jongen voor. Daarna togen we naar twee adressen waar we helaas geen resultaten vonden.
Vooral het laatste adres, waar de jaren hiervoor steevast succes opleverde, stelde ons teleur. Op dit adres wordt telkens nog maar 1 uil gezien, dus het vermoeden bestaat dat een van de partners is overleden. Opvallend in deze kast was wel de enorme hoeveelheid aan muizen; ongeveer 30 stuks. Dat zou kunnen betekenen dat een zogenaamde bruidsschat door de man uil wordt verzameld voor een nieuwe partner. We gaan er voorlopig maar vanuit (de wens is immers de vader van de gedachte…) dat dit zo is. Hierna bezochten we het adres waar, bij ons grootste broedsel ooit (14 eieren), nog 2 jongen geringd zouden kunnen worden, als ze het tenminste gehaald zouden hebben. ( zie eerdere berichtgevingen van 7 juni, 5 juli en 15 juli ). Onze vrees op 15 juli, bij het ringen van de eerste 9, was namelijk dat de kleintjes, net uit het ei, het niet zouden halen. Groot was onze vreugde dan ook, toen Michiel ze gezond en wel in de kast aantrof.
Na het ringen is bijgaande foto van de kast met inhoud gemaakt en het 11-tal is een plaatje om trots op te zijn.
Goed is het verschil in grootte van de uiltjes te zien. De oudste is namelijk ongeveer drie (!) weken ouder dan de jongste. Het viel ons op dat de jongste (kleinste) de meest felle van het hele nest was. Dat moet ook wel, hij moet letterlijk vechten voor zijn voedsel. Bijzonder was, dat hij (of is het een zij?)het dichtst bij de ingang van de kast zat, waarschijnlijk om direct het aanbod van de muizen te kunnen aannemen!
Ons volgende adres betrof de controle van een Torenvalkbroedsel. Dit broedsel troffen we nog steeds in de ei-fase aan en dat stelde teleur, omdat de broedperiode vandaag minimaal 45 dagen aan de gang is en de normale broedduur van de valk ongeveer 28 dagen is. Grote kans dus, dat alle eieren onbevrucht zijn of dat er onvoldoende bebroed is. Bij een volgende controle zullen we de eieren ruimen, als ze nog steeds niet zijn uitgekomen, om de Torenvalk niet uit te putten door nodeloos broeden. Omdat er nog een tweede kast in de schuur hangt, werd deze gecontroleerd en daar troffen we tot onze grote verrassing een 2e kerkuilen broedsel van dit paar in dit seizoen aan. ( zie eerdere berichtgevingen over deze twee kasten op 13 mei, 7 juni en 13 juni ). Michiel kon onder de vrouw uil minimaal 2 eieren zien. Nadere controle volgt over enkele weken.
Dit is, voor onze wijk, dit jaar het 9e broedsel; weer een nieuw record!!
Op ons laatste adres heeft de boerin ons vorige week gemeld dat ze jongen hoorde piepen, dus dat moest even gecontroleerd worden. Bij eerdere controles hadden we 6 eieren kunnen zien. In de eifase verstoren we een broedende uil altijd zo min mogelijk, dus soms zie je niet alles wat zich onder de uil bevindt. Ook in dit geval was dat zo, want tot onze grote vreugde troffen we 7 jongen en nog 2 eieren aan. Al met al “dreigt” dit broedseizoen er een te worden van records. En dat we daar heel blij mee zijn, dat behoeft waarschijnlijk geen toelichting!!
We houden u op de hoogte.
Rein