De leden van de werkgroep Roofvogels en Uilen wensen u allen een gezond en gelukkig nieuwjaar !
We hopen dat het een mooi vogeljaar zal gaan worden !
Jos , Kees , Rein , Marc , Ron , Anita , Inge , Marcel , Jurrian , Jeroen , Arjen , Peter , Roeland , Michiel , Ellen , Yvonne , Paul en Jos .
Workshop niet - uitgekomen steenuileieren 14 december 2013
Op zaterdag 14 december j.l. zijn Marc van Bakel en ik naar een workshop in Culemborg geweest om te onderzoeken en proberen te achterhalen waarom eieren van steenuilen niet altijd uitkomen. Deze workshop werd tevens als certificering van steenuilringers aangemerkt, dus zijn wij er in ieder geval weer voor drie jaar vanaf. Ongeveer 30 personen uit het hele land hadden zich aangemeld om hieraan mee te doen. De nestors van STONE, Pascal Stroeken en Ronald van Harxen, hadden deze dag georganiseerd en voor specialistische vragen kon je terecht bij dé expert als het om niet-uitgekomen eieren gaat, Arnold van den Burg. En die had het heel druk, want vooral bij afgestorven embryo's waren er veel vragen. Dus pendelde Arnold van tafel naar tafel om zijn mening te geven. In totaal waren er 240 ! eieren meegebracht om "te pellen". Zelf had ik 8 eieren kunnen verzamelen die allemaal uit de Purmer kwamen. Alle eieren van de 7 steenuilbroedsels in de Wijdewormer waren gelukkig uitgekomen en dat is eigenlijk uniek. Er was echter één ei geploft in de koelkast en daar was mijn vrouw niet echt blij mee. Maar die is wel wat gewend. Dus met 7 niet-uitgekomen steenuileieren uit de Purmer was ons aandeel prima. Marc en ik waren trouwens de enige Noord Hollanders en dat vonden wij wel weer jammer. Als je over zo'n getal van 240 nadenkt, dan zakt de moed je al in de schoenen. Eigenlijk gigantisch veel en dat hadden dus steenuilen kunnen worden. Zo werkt het niet natuurlijk. Marc en ik zaten in een leuk groepje met Pascal Stroeken en Geco Visscher, die de coördinatie en inventarisatie van de steenuilen in Midden Limburg onder zijn hoede heeft. Heel aardige kerel, die het gehele administratieve gedeelte voor zijn conto nam. Elk ei werd apart omschreven op een speciaal daarvoor gemaakt formulier. Wij hadden ongeveer 45 eieren "te doen". Dat was interessant, spannend, leuk en soms ook hilarisch om te doen. Eerst de eieren wegen, meten en dan open snijden met een scalpel. En dan maar kijken wat er uit komt vallen of stromen. Af en toe viel je van je stoel van de meur die er uit kwam; dat wil je niet weten. Toevallig, of misschien ook niet, hadden wij het ei ( uit de Purmer) met de meest smerige lucht en smurrie die er uit kwam en we hadden één plofei ( ik dus ). Dan schrik je je een ongeluk want dat geeft ongeveer een knal alsof er een lampje ( bolletje ) knapt. Gelukkig kwam de inhoud niet op onze kleren, want die kun je dan later alleen in een plastic zak meenemen.Elke tafel had een microscoop ter beschikking om zo de embryo's te bekijken. Zoals uit de foto's blijkt zijn de embryo's uit verschillende stadia en met behulp van Arnold was het meestal wel mogelijk om de oorzaak van het niet uitkomen te ontrafelen. Sommige embryo's hadden misvormingen, zoals het ontbreken van poten of vleugels, een misvormde snavel, verschillende grootte van de ogen, bloedingen of uitpuilende darmen. Ook kon Arnold al zien uit de inhoud van het ei wanneer een steenuilvrouw een ontstoken eileider zou hebben. Maar ook veel onbevruchte of niet bebroede eieren. Ook als het kuiken verkeerd ligt lukt het niet om uit een ei te kruipen. En dan nog natuurlijk predatie van marters. Als je dan ook nog bedenkt wat er allemaal fout kan gaan in de jongenfase en in de periode tussen het uitvliegen en de eerste winter in, dan is het eigenlijk nog een wonder dat er überhaupt nog steenuilen volwassen worden. En toch gebeurt het.Daarom was deze dag zo interessant, vooral omdat sommige werkgroepen in het oosten en zuiden van het land ook veel last hebben van boom- en steenmarters. Ook worstelen onderzoekers vaak met het probleem dat er twee vrouwtjes in één nestkast op een flink aantal eieren zaten. Dan wordt zo'n broedsel ook niets natuurlijk. Al met al een heel leuke en leerzame dag en we wachten de resultaten van dit onderzoek af.
Ron Gans en Marc van Bakel ( foto's)
Op dinsdagavond 17 december zijn we naar Heemskerk gegaan om daar, onder leiding van Arend de Jong, te gaan zoeken naar de bosuilen. We verzamelden om 20.00 uur en in het donker liet hij zijn uilenroep enkele keren horen en vanuit meeerdere kanten kwam er antwoord ! Het was heerlijk om te luisteren naar de roepende bosuilen om ons heen en op een gegeven moment zagen we een schaduw van een bosuil tussen de takken door vliegen en Inge wist meteen waar deze was gaan zitten en dirigeerde de sterke lamp van Arend naar de juiste plek. Jos volgde het licht met de camera en kon meteen een plaatje schieten van zijn eerste bosuil. Even later konden we nog een bosuil in het licht van de lamp zien en verder hebben we het alleen met de prachtige geluiden van deze uilen moeten doen. Het was erg leuk om dit eens mee te maken en we zijn Arend dan ook erg dankbaar voor zijn tijd en uitleg. Arend is onlangs nog op de tv geweest met een stukje over zijn uilen werkzaamheden langs de Noord Hollandse kust en als u op de volgende link klikt kunt u dit filmpje even bekijken :
http://www.youtube.com/watch?v=EqUnOvsRTiY
Twee plaatjes van de bosuilen in Heemskerk :
foto's © Jos Spijkerman
Het vervangen van oude en beschadigde nestkasten is iets wat binnen de werkgroep jaarlijks terug komt en het najaar is het meest ideale moment om deze werkzaamheden uit te voeren. Ron en Jurrian zijn bij een boerderij, waar twee oude kasten hingen, langs geweest om de oude kasten te vervangen door nieuwe exemplaren en Jurrian heeft hier een leuk filmpje van gemaakt en op Youtube geplaatst. We hopen dat jullie dit leuk vinden en in het nieuwe seizoen willen we ook van de andere werkzaamheden, waaronder het ringen van jonge vogels, filmpjes online gaan plaatsen.
Het filmpje op Youtube :
Ondanks het feit dat we dit jaar geen nesten met Ransuilen hebben kunnen ringen zijn er wel meldingen binnengekomen van Jonge Ransuilen en zelfs twee keer vanuit Wormer. Tijd dus om er naar toe te rijden en op een van de aangegeven plaatsen te controleren. 2 Volwassen Ransuilen en twee jonge exemplaren gevonden en allen in goede gezondheid. Snel een paar plaatjes geschoten en ze weer met rust gelaten om ze niet te verstoren, want ze waren reeds wakker en hielden ons scherp in de gaten.
Blijf alstublieft uw Uilenmeldingen doorgeven, want we kunnen het niet alleen. Alvast bedankt .
Tekst en foto's © Jos Spijkerman